Abdijen en kloosters hebben vaak een aantrekkingskracht door hun stilte en mooie omgeving, maar ook door hun voorbeeld-ige beoefening van de monastieke waarden, zoals zwijgzaamheid, rust en ritme, gebed, afzondering, psalmodie, vasten, lectio divina, studie, arbeid, eenvoud en naleving van een regel. Vaak wordt het monastieke leven zelfs geïdealiseerd of geromantiseerd.
Abdijen en kloosters trekken dus aan, maar ze roepen ook weerstand op: zo’n leven is te hoog gegrepen voor de meesten onder ons, het wijkt te veel af van het leven dat we graag leiden, het is te streng, te beperkend.
En toch. Velen voelen intuïtief dat het monastieke leven een zeer waardevolle weg is en dat we er veel van kunnen leren. De aantrekkingskracht van abdijen en kloosters heeft misschien te maken met diepe verlangens die in ons dagelijks leven amper aan bod kunnen komen, maar die er toch zijn. Onze houding is ambigu: verlangen en weerstand, weten en toch niet volgen, willen maar niet kunnen.
Nu abdijen en kloosters een grotere toegankelijkheid en openheid vertonen, maar tegelijkertijd ook vaak aan het uitdunnen zijn, merk je dat de wens ook steeds sterker wordt om de monastieke waarden buiten hun muren uit te dragen.
Een vorm van monastiek leven die daartoe veel mogelijkheden biedt, is de wat minder gekende ‘Laura’. Het woord verwijst naar de ‘steegjes’ die de verblijfplaatsen van laurieten met elkaar verbonden. Deze laurieten waren geen gemeenschapsmonniken, maar ook geen kluizenaars. Hun leefwijze hield het midden tussen deze twee uitersten. Ze leefden immers afzonderlijk, maar toch dicht bij elkaar. Er was dus veel ruimte voor persoonlijke verdieping, maar op geregelde tijdstippen zochten ze elkaar ook op voor gemeenschappelijk gebed.
Zo’n formule kan inspirerend werken in onze hedendaagse samenleving. Aan de ene kant laat het toe om de individualiteit van elke mens te respecteren, aan de andere kant biedt het de mogelijkheid om de hedendaagse atomisering op spiritueel vlak te overstijgen.
Waarop wachten we dan nog om het monastieke leven vandaag nieuw leven in te blazen door oude leefwijzen in een nieuw kleedje te steken?
Laat de Geest inderdaad maar waaien waarheen Hij wil. Maar toch willen we ook een klein voorbehoud maken.
We leven in een gulzige consumptietijd waar bijna alles een marktproduct wordt. Ook het heilige loopt dit gevaar. Benamingen als ‘spiritueel’ of ‘monastiek’ maken boeken, films en tv-programma’s aantrekkelijker of zelfs verleidelijk, maar de vlag dekt niet altijd de juiste lading. Zo kan iedereen wel inspiratie putten uit de regel van Benedictus, maar die regel is uiteindelijk geschreven voor monniken. Laten we dat niet uit het oog verliezen wanneer we zelf geen monniken of monialen zijn.
Daarom moeten we ook waakzaam blijven. Overhaast op zoek gaan naar verdieping en verstilling zou een al te grote contradictie zijn. Laat ons dus eerst een kijkje nemen naar het verleden om onze inspiratie ook werkelijk uit de bron te putten.
ONZE LAURA VANDAAG
In het begin van de 21e eeuw bloeide het idee van de laura terug op. In 2005 nam Benoît Standaert, monnik in de benedictijnse abdij van Zevenkerken, het initiatief om een hedendaagse laura op te richten, die de verbinding kon vormen tussen mensen die – alleen of samenwonend – ‘in de wereld’ leven maar toch vanuit monastieke inspiratie en idealen willen leven.
De laurieten van onze laura kiezen er dus niet voor om zich geheel af te zonderen. Ze zijn niet met elkaar verbonden door een zandpad tussen kluizen in rotsen, maar wel door de moderne communicatiewegen van het internet. Ze komen niet elke zondag samen in een woestijnkerk voor de eucharistie, maar treffen elkaar wel in vormingsdagen, psalmwakes en gebedsbijeenkomsten.
De Laura van abt Poimên is dus een bescheiden initiatief dat de monastieke waarden wil doorgeven aan en oefenen met wie zelf geen monnik of moniale is. Zo wil deze laura een brug leggen. Wat eeuwenlang in kloosters en abdijen werd opgebouwd aan ervaring met de vele vormen van een ‘leven met God’, is een schat die ook daarbuiten vruchtbaar kan zijn. De Laura beoogt dus enerzijds het intensief en aangepast aanreiken van de monastieke spiritualiteit, en anderzijds het ontwikkelen van een zekere continuïteit en bestendiging in de beleving ervan.
Ondertussen heeft het kleine zaadje flink wortel geschoten en ontstonden verschillende lokale groepen, die ter plaatse hun eigen activiteiten gaan ontwikkelen. We weten niet hoe het verder zal gaan, maar we vertrouwen er op dat de Geest ons zal bijstaan.
Doorheen dat alles laat de Laura zich telkens opnieuw inspireren door de spiritualiteit en de wijsheid van twee figuren: Abba Poimên (die we ook als patroon kozen) en Benedictus. In het volgende deeltje van deze bundel volgt wat meer uitleg over hun leven en de wijze waarop zij ons kunnen aansporen tot een leven vanuit monastieke waarden.
ONS DOEL
Het doel van de Laura is de heiliging van al wie er aansluiting bij zoekt. We zoeken het Rijk Gods en anders niets. Het voortdurend gebed in smeken, danken en loven hoort bij de vruchten van zo’n leven.
De middelen om dat doel te bereiken zijn enkele beproefde instrumenten uit het monastieke atelier van alle tijden: lectio divina, psalmodie, stilte en eenzaamheid, stille meditatie, nachtwaken, vasten, het hele sacramentele leven, voorspreken, de rozenkrans, het Jezusgebed, aanbidding, vriendschap, geestelijke begeleiding, pelgrimeren en gastvrijheid. Maar zo’n lijst kan nooit volledig zijn. Ieder gebruikt de instrumenten die bij hem of haar passen, zoals God het ook toelaat.
In het laatste deeltje van deze bundel geven we wat meer toelichting bij verschillende monastieke praktijken die een hedendaagse lauriet kunnen ondersteunen in zijn of haar zoektocht naar Gods Rijk.
ONZE WERKING
De Laura van abt Poimên is een feitelijke vereniging die vrij toegankelijk is: ieder die zich aanmeldt ontvangt kosteloos de maandelijkse nieuwsbrief, waarin onze activiteiten en oefeningen worden aangekondigd.
Er is geen regel, er zijn geen verplichtingen, de laura is enkel een aanbod, waar ieder aan deelneemt al naargelang dit op zijn/haar weg vruchtbaar is.
Lidgeld hoeft niet betaald te worden, maar jaarlijks vragen we een vrije bijdrage. Deze dient enkel om de organisatiekosten te helpen dragen, zodat de deelname aan onze activiteiten kosteloos of tegen lage prijs mogelijk kan blijven.
Een vijfkoppig groepje staat in voor de organisatie, terwijl Benoît Standaert (osb) de algemene raadgever blijft. Af en toe doen we ook een beroep op een andere monnik of moniale.
Voor contact kan u terecht bij
Linda Vercauteren
Naaldenstraat 15/2
Brugge
050/67.75.68 en 0497/12.25.30
vercauterenlinda@nullhotmail.com